Spryskiwacze reflektorów w samochodzie.

[Marian B]

Spryskiwacze reflektorów w samochodzie

Artykulik dla tych, co chcą takie spryskiwacze zamontować, ale nie do końca znają problem, i nie wiedzą od czego zacząć.

Bezpieczeństwo jazdy zależy również od czystych szkieł reflektorów. Przy dużym natężeniu ruchu pojazdów po mokrej jezdni reflektory można utrzymywać w czystości używając specjalnej wycieraczki lub spryskiwacza. Najlepszym rozwiązaniem są wycieraczki, jednak możliwość ich zamontowania musi być uwzględniona już w fazie projektowania nadwozia. Spryskiwacze reflektorów można zamontować do każdego samochodu. Jednak nie jest to takie proste jakby się pozornie wydawało.
Reflektory są zmywane silnym strumieniem płynu o dużym ciśnieniu. Zarówno wydajność dysz, jak i ciśnienie są dużo większe niż przy spryskiwaczach przedniej szyby. Z tych powodów musi być stosowana specjalna pompa, zbiornik płynu o większej pojemności, oraz specjalne dysze, i wężyki o większej średnicy wewnętrznej. Musi być także stosowany zawór ciśnieniowy, otwierający się tylko wtedy, gdy pracuje pompa. Zawór ten zabezpiecza przed samoczynnym wyciekiem płynu, gdyż zbiornik jest z reguły umieszczony wyżej niż dysze spryskiwaczy. Wydajność pompy oraz dysz jest tak duża, że dla przykładu 5,5 litrowy (większy) zbiornik w samochodzie Skoda Octavia można opróżnić w ciągu ok. 20sek. ciągłej pracy. Z tego powodu musi być stosowany specjalny układ sterujący pracą pompy. Schemat układu hydraulicznego jest pokazany na rys.1. Układ sterujący pracą pompy na rys.2. Po naciśnięciu przycisku K przy włączonych światłach ( już od postojowych), przez uzwojenie przekaźnika popłynie prąd ładowania kondensatora C1, powodując jego zadziałanie i włączenie pompy. Po czasie ok. 0,8sek. kondensator naładuje się i w obwodzie przestaje płynąć prąd, przekaźnik wyłączy pompę. Po zwolnieniu przycisku K kondensator rozładowuje się przez rezystor R1 i diodę. Gdyby nie było diody, po zwolnieniu przycisku przekaźnik włączyłby się drugi raz, gdyż prąd rozładowania kondensatora popłynie przez uzwojenie oraz rezystor R1.
Czas włączenia przekaźnika w zależności od rezystancji jego uzwojenia dobiera się przez zmianę pojemności C1. Przez zmianę rezystancji R1 można dobierać czas rozładowania kondensatora, uzyskując taki efekt, że przy nerwowo szybkim, kilkakrotnym naciskaniu przycisku przekaźnik załączy się tylko dwa lub trzy razy, gdyż kondensator przy każdym włączeniu jest doładowywany, i przez uzwojenie przekaźnika w końcu przestaje płynąć prąd zdolny do jego włączenia. Gdyby nie było rezystora R1 (np. uszkodzony) przekaźnik załączy się tylko raz i ponowne jego włączenie będzie możliwe po kilku minutach, gdy kondensator rozładuje się przez swoją upływność. Kondensator C2 zabezpiecza styki przekaźnika przed wypaleniem.
Układ został zmontowany na płytce preszpanowej metodą pseudodruku, gdyż nie warto robić płytki drukowanej. Orientacyjny rozkład elementów i połączenia są pokazane na rys.3. Całość zamknięto w plastikowym pudełeczku do mydła.
Dalszy szczegółowy opis montażu dotyczy samochodu Skoda Octavia.
Wszystkie elementy układu hydraulicznego można bez problemu nabyć w salonie Skody. Zbiornik o większej pojemności (5,5l) ma odpowiednie zagłębienia do zamontowania pompy spryskiwacza szyb, oraz pompy spryskiwacza reflektorów. Zawór ciśnieniowy jest zintegrowany z rozgałęźnikiem. Można zrezygnować z zakupu wężyków zrobić je z rurki plastikowej o średnicy wewnętrznej 8mm i grubości ścianki 1,5mm. Długość rurek do każdego spryskiwacza powinna być jednakowa. Do połączeń można używać oryginalnych szybkozłącz lub opasek zaciskowych. Zawór-rozgałęźnik należy umocować na środku zderzaka za pomocą opaski lub drutu. Spryskiwacze fabrycznie są montowane na zderzaku w odpowiednich otworach za pomocą sprężystych zawleczek. Jednak taki montaż wymaga odkręcenia zderzaka. Dlatego po wykonaniu otworów należy je przykręcić dwoma blachowkrętami i następnie nałożyć ozdobne nakładki. Pudełko z układem sterującym można zamocować za pomocą wspornika z blachy na prawej podłużnicy, tuż obok pojemnika z płynem za pomocą znajdującej się tam niewykorzystanej śruby M6. Pompę spryskiwacza reflektorów należy podłączyć bezpośrednio do zacisku plusowego akumulatora przez bezpiecznik 15A umieszczony bezpośrednio w przewodzie w odległości ok. 10cm od akumulatora. Przycisk włączający (mikrowyłącznik) najlepiej umieścić wewnątrz dźwigni sterującej pracą wycieraczek w odległości ok. 5cm od jej końca, od strony szyby. Dźwignia ma od strony szyby samochodu zdejmowaną pokrywkę na całej swojej długości. Aby dokładnie wykonać otwór na klawisz mikrowyłącznika wnętrze pokrywki należy wypełnić cienką warstewką plasteliny i po dokładnym przyłożeniu wykonać odcisk klawisza wyznaczający miejsce na otwór. Orientacyjny koszt elementów instalacji hydraulicznej ok.500zł (w roku 2001, nie wiem ile obecnie). Wyloty dysz spryskiwaczy są regulowane, a kształt nakładek ozdobnych estetyczny, można spryskiwacze Skody stosować do innych samochodów.

Opisywane urządzenie jest banalnie proste a jedyną jego wadą jest konieczność montowania dodatkowego przycisku i oczywiście poprowadzenie przewodu z komory silnika do tego przycisku. Poprzednio miałem zamontowany układ pod względem działania zbliżony do rozwiązania fabrycznego, wykorzystujący dwa przerzutniki czasowe. Działanie układu sterującego polegało na tym, że po uruchomieniu spryskiwacza przedniej szyby i przytrzymaniu dźwigni przez ok. 1,5÷2sek. uruchamiała się pompa spryskiwacza reflektorów na czas ok. 0,5÷0,7sek.
Takie rozwiązanie okazało się jednak bardzo niepraktyczne. Spryskiwacza reflektorów używa się z chęci natychmiastowego poprawienia widoczności w nocy, a tymczasem następowało najpierw zabryzganie przedniej szyby a następnie rozmazanie tego wycieraczkami i dopiero po 2 sek. wymycie reflektorów. Jedyną zaletą tego rozwiązania było to, że nie trzeba prowadzić przewodów i montować dodatkowego przycisku.